Τι ακριβώς είναι η απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδή;
Φλεβική απόφραξη συμβαίνει όταν στην πραγματικότητα αποκλειστεί μια φλέβα στο οπίσθιο τμήμα του οφθαλμού, δηλαδή στον φωτοευαίσθητο χιτώνα που ονομάζεται αμφιβληστροειδής, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη μετατροπή των φωτεινών ερεθισμάτων σε ηλεκτρικά σήματα (νευρικά μηνύματα), πριν διαβιβαστούν μέσω του οπτικού νεύρου στον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Μια απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδή παρεμποδίζει την παροχέτευση του φλεβικού αίματος από το μάτι προς τη συστηματική κυκλοφορία, προκαλώντας έτσι φλεβική στάση και συμφόρηση στην αιμάτωση του οφθαλμού με συνδυαστικές αιμορραγίες και διαρροή υγρού στον αμφιβληστροειδή. Στην κλινική εικόνα διακρίνονται διεσταλμένες φλέβες με ελικοειδή μορφή, λευκές κηλίδες, οίδημα της ωχράς κηλίδας και του οπτικού δίσκου.
Πόσοι τύποι απόφραξης φλέβας αμφιβληστροειδή υπάρχουν;
Υπάρχουν 2 τύποι απόφραξης:
- Κεντρική απόφραξη φλέβας: όταν μπλοκάρεται η κεντρική φλέβα του αμφιβληστροειδή (στο επίπεδο του οπτικού νεύρου)
- Περιφερική απόφραξη φλέβας: όταν αποκλειστεί ένα ή περισσότερα μικρότερα περιφερικά φλεβικά αμφιβληστροειδικά στελέχη
Ποιοι ασθενείς εμφανίζουν απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδή;
Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση φλεβικής απόφραξης αμφιβληστροειδή είναι οι εξής:
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Γλαύκωμα
- Υπερλιπιδαιμία
- Υπέρταση
- Αρτηριοσκλήρυνση
- Διαταραχές πηκτικότητας του αίματος
- Κάπνισμα
- Θρομβοφιλία
Αξίζει να σημειωθεί ως αν εμφανιστεί φλεβική απόφραξη στο ένα μάτι, τότε υπάρχει στατιστικά αυξημένος κίνδυνος προσβολής και του άλλου ματιού στο μέλλον, επομένως συστήνεται παρακολούθηση.
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα της φλεβικής απόφραξης αμφιβληστροειδή;
Τα κυριότερα συμπτώματα είναι:
- Θόλωση της όρασης
- Απώλεια τμήματος οπτικού πεδίου
- Εκτεταμένη απώλεια όρασης
- Μυωψίες (μαύρες κηλίδες ή κλωστές)
- Πόνος και πίεση στο μάτι
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση και ποιες είναι οι απαραίτητες εξετάσεις;
Η διάγνωση της απόφραξης φλέβας αμφιβληστροειδή γίνεται μέσα από τη διαδικασία της βυθοσκόπησης (εξέταση υπό διεσταλμένες κόρες μετά από μυδρίαση). Ο οφθαλμίατρος θα εκτιμήσει την κλινική εικόνα του βυθού του οφθαλμού και θα συνδέσει τα συμπτώματα του ασθενή με τα ευρήματα στον αμφιβληστροειδή.
Η εξιδεικευμένη απεικονιστική εξέταση της φλουοροαγγειογραφίας είναι πολύ χρήσιμη. Μέσω της χρωστικής (σκιαστικό) που ταξιδεύει στα αιμοφόρα αγγεία, λαμβάνονται φωτογραφίες, οι οποίες μας δείχνουν το σημείο της απόφραξης (κεντρική ή κλαδική) καθώς και την έκτασή της.
Άλλες χρήσιμες εξετάσεις μπορεί να είναι:
- Μέτρηση οπτικής οξύτητας
- Μέτρηση ενδοφθαλμίου πιέσεως
- Φωτογράφιση βυθού
- Οπτική τομογραφία συνοχής (OCT)
- Κορικά αντανακλαστικά
- Μέτρηση αρτηριακής πίεσης
- Αιματολογικός έλεγχος για διαβήτη και υπερλιπιδαιμία (χοληστερίνη, τριγλυκερίδια)
Πώς αντιμετωπίζεται η φλεβική απόφραξη αμφιβληστροειδούς;
Ο βασικός στόχος στην αντιμετώπιση της απόφραξης φλέβας αμφιβληστροειδούς πρέπει να είναι η διατήρηση της σταθερής όρασης. Αυτό επιτυγχάνεται με τη στεγανοποίηση των αιμοφόρων αγγείων του αμφιβληστροειδούς που αιμορραγούν. Για τη στεγανοποίηση των αγγείων εφαρμόζεται η τεχνική της laser φωτοπηξίας (photocoagulation laser). Το laser βοηθά στην αποφυγή δημιουργίας νέων παθολογικών αγγείων (νεοαγγείων).
Οι ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις (ενέσεις) αντι-αγγειογενετικών παραγόντων (anti – VEGF), καθώς και οι ενέσεις κορτιζόνης οι οποίες εφαρμόζονται ενδοϋαλοειδικά, είναι σε θέση να βοηθήσουν σημαντικά στη θεραπεία της φλεβικής απόφραξης. Η πρόοδος της αποτελεσματικότητας των εγχύσεων (ενέσεων) παρακολουθείται με τη μέτρηση της όρασης και την εξέταση φασματικής οπτικής τομογραφίας συνοχής (OCT). Σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται σε κλασικές ενδοφθάλμιες ενέσεις αντι-αγγειακών φαρμάκων συστήνεται εμφύτευμα (ένθεμα) κορτικοστεροειδούς.
Η επέμβαση οπίσθιας υαλοειδεκτομής (βιτρεκτομής) είναι στη φαρέτρα του εξειδικευμένου χειρουργού οφθαλμίατρου σε κάποια βαριά περιστατικά.
Ο ασθενής πρέπει να ρυθμίσει τον διαβήτη του, την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, ώστε να αποφευχθεί η εμφάνιση παρόμοιας οφθαλμικής κατάστασης στο μέλλον (στο ίδιο ή στο άλλο μάτι).