Αρχική / Παθήσεις / Ραγοειδίτιδα

Ραγοειδίτιδα

Ραγοειδίτιδα

Ραγοειδής

Τι ακριβώς είναι ο ραγοειδής χιτώνας;

Αν σκεφτούμε το μάτι σαν μια σφαιρική κατασκευή που εσωτερικά περιέχει υγρό και εξωτερικά καλύπτεται από 3 τοιχώματα, τα τοιχώματα αυτά από έξω προς τα μέσα είναι:

  • ο σκληρός χιτώνας
  • ο ραγοειδής χιτώνας
  • ο αμφιβληστροειδής χιτώνας

Ο ραγοειδής χιτώνας είναι μια ινώδης στοιβάδα που προστατεύει το μάτι και είναι εξαιρετικά σημαντική για την θρέψη. Αποτελείται από:

  • την ίριδα
  • το ακτινωτό σώμα
  • το χοριοειδή

Περιλαμβάνει πολλά αιμοφόρα αγγεία, αρτηρίες, φλέβες και τριχοειδή που μεταφέρουν το αίμα προς και από τον οφθαλμό. Έτσι πολλά ζωτικά σημεία του ματιού συντηρούνται.

Ραγοειδίτιδα

Τι είναι η ραγοειδίτιδα;

Με τον γενικό όρο ραγοειδίτιδα (uveitis) περιγράφουμε μια φλεγμονή (οίδημα οφθαλμικών δομών) του ραγοειδή. Μια φλεγμονή του ραγοειδή είναι σε θέση να προκαλέσει πολλά προβλήματα στην όραση. Υπάρχουν διάφοροι τύποι φλεγμονών που η διάγνωση και αντιμετώπισή τους αποτελεί συχνά πρόκληση. Αυτό συμβαίνει γιατί:

  • ο ραγοειδής αποτελείται από διαφορετικά μέρη. Για παράδειγμα μια φλεγμονή στην ίριδα έχει πολύ διαφορετική εικόνα από εκείνη που εντοπίζεται στα αγγεία του χοριοειδούς
  • μια φλεγμονή του ραγοειδή συχνά επηρεάζει και άλλες περιοχές του οφθαλμού (π.χ. τον αμφιβληστροειδή), διευρύνοντας το φάσμα των συμπτωμάτων του ασθενή καθώς και των κλινικών ευρημάτων
  • μια ραγοειδίτιδα μπορεί να αποτελεί μέρος μιας συνυπάρχουσας πάθησης ή συνδρόμου που επηρεάζει πληθώρα συστημάτων του οργανισμού μας
  • υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν ραγοειδίτιδα

Τύποι ραγοειδίτιδας

Πως ομαδοποιούνται τα είδη ραγοειδίτιδας;

Η ομαδοποίηση των διαφορετικών τύπων ραγοειδίτιδας είναι περίπλοκη. Μία αρχική κατηγοριοποίηση είναι:

  • πρόσθια ραγοειδίτιδα (ή ιριδοκυκλίτιδα), όπου προσβάλλεται το πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού. Είναι η συχνότερη μορφή και αντιμετωπίζεται συνήθως με σταγόνες
  • οπίσθια ραγοειδίτιδα, όπου προσβάλλεται το οπίσθιο τμήμα του οφθαλμού και συχνά απαιτούνται χάπια ή ενέσεις για τη θεραπεία
  • ενδιάμεση ραγοειδίτιδα, όπου προσβάλεται η περιοχή ανάμεσα στο πρόσθιο και οπίσθιο τμήμα του οφθαλμού

* Σημείωση: Είναι δυνατόν να εμφανίσει κανείς ταυτόχρονα τόσο πρόσθια όσο και οπίσθια ραγοειδίτιδα. Όταν η ραγοειδίτιδα είναι γενικευμένη (φλεγμονή και των τριών τμημάτων), τότε καλείται πανραγοειδίτιδα.

Αίτια

Ποια είναι τα βασικά αίτια;

Υπάρχουν πολλά αίτια για την ανάπτυξη ραγοειδίτιδας. Τα κυριότερα είναι:

  • κάποιος ιός
  • κάποιο μικρόβιο ή βακτήριο
  • κάποιος μύκητας
  • κάποιο παράσιτο
  • κάποια συστηματική πάθηση
  • κάποιο τραύμα ή παρελθοντική χειρουργική επέμβαση

Πρέπει να τονιστεί ότι σε πολλές περιπτώσεις η αιτία παραμένει άγνωστη. Αυτό ωστόσο δεν είναι αποτρεπτικό από το να λάβει ο ασθενής την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα;

  • ερυθρότητα
  • άλγος
  • θολή όραση
  • φωτοευαισθησία (φωτοφοβία)
  • μυοψίες (μαύρες κηλίδες σε τμήματα των οπτικών πεδίων)

Διαγνωστικές εξετάσεις

Ποιες είναι οι απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις;

Εάν έχετε ενδοφθάλμια φλεγμονή θα εξεταστείτε ενδελεχώς για να διαπιστωθεί ο τύπος της ραγοειδίτιδας και να διερευνηθεί η πιθανότητα κάποιας συνυπάρχουσας πάθησης. Αυτό ενδεχομένως περιλαμβάνει εξετάσεις αίματος, ακτινογραφίες κ.ά.
Οι διαγνωστικές εξετάσεις και μετρήσεις περιλαμβάνουν:

  • λεπτομερή εξέταση των οφθαλμών με χορήγηση μυδριατικών σταγόνων και την τεχνική της βυθοσκόπησης
  • μέτρηση της οπτικής οξύτητας με χρήση ειδικών πινάκων για την ποιοτική αξιολόγηση της κεντρικής όρασης. Σημειώνεται πως δεν εμφανίζουν όλοι οι ασθενείς με ραγοειδίτιδα ελάττωση της οπτικής τους οξύτητας
  • φλουοροαγγειογραφία ή αγγειογραφία με ινδοκυανίνη, ιδιαίτερα σε ασθενείς με οπίσθια και ενδιάμεση ραγοειδίτιδα. Πριν την εξέταση τοποθετείται φλεβικός καθετήρας προκειμένου να γίνει ενδοφλέβια έγχυση μιας κίτρινης χρωστικής και στη συνέχεια λαμβάνονται φωτογραφίες των αμφιβληστροειδικών και χοριοειδικών αγγείων

Όλες οι παραπάνω εξετάσεις είναι εντελώς ανώδυνες, ωστόσο μετά τις μυδριατικές σταγόνες πρέπει να αποφεύγεται η οδήγηση για μερικές ώρες, καθώς η όραση είναι θολή.

Αντιμετώπιση

Οι συνηθέστερες θεραπευτικές προσεγγίσεις για την ραγοειδίτιδα είναι:

  • χρήση φαρμακευτικών αντιφλεγμονωδών κολλυρίων
  • περιοφθαλμικές ή ενδοφθάλμιες εγχύσεις στεροειδών
  • χορήγηση στεροειδών ή άλλων ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων από το στόμα ή λιγότερο συχνά ενδοφλέβια ή υποδόρια

Διάμεση ραγοειδίτιδα

Τι είναι η διάμεση ραγοειδίτιδα;

Ο όρος διάμεση ραγοειδίτιδα χρησιμοποιείται για να περιγράψει την εντόπιση της φλεγμονής ανάμεσα στο πρόσθιο και το οπίσθιο τμήμα του ματιού. Άλλοι συνώνυμοι όροι αποτελούν η παρσπλανίτιδα και η κυκλίτιδα.
Η ενδιάμεση ραγοειδίτιδα μπορεί να οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο (μολυσματική) ή να είναι αποτέλεσμα μιας υπεραντίδρασης του οργανισμού σε μη μολυσματικό αίτιο (αυτοάνοση). Η διάμεση ραγοειδίτιδα προσβάλλει συνήθως τους εφήβους ωστόσο μπορεί να εμφανιστεί και σε μικρά παιδιά. Άτομα μεγαλύτερα των 40 ετών δεν προσβάλλονται συχνά από αυτή την πάθηση.

Συμπτώματα διάμεσης ραγοειδίτιδας

Η διάμεση ραγοειδίτιδα κατά κανόνα δεν είναι επώδυνη και συνήθως οι οφθαλμοί δεν είναι κόκκινοι. Συχνά προσβάλλονται και οι δύο οφθαλμοί, ωστόσο η προσβολή μπορεί να είναι ασύμμετρη και όχι ταυτόχρονη. Η κατάσταση μπορεί να είναι παρούσα για πολύ χρόνο μέχρι να διαγνωσθεί, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα στον ασθενή. Ωστόσο όταν γίνει αντιληπτή, η βαρύτητά της ποικίλει. Συχνά οι ασθενείς αναφέρουν ότι βλέπουν κινούμενα σωματίδια στο οπτικό τους πεδίο ενώ είναι δυνατό να εμφανιστεί και ελάττωση της όρασής τους που οφείλεται σε κάποιο από τα παρακάτω αίτια:

  • θολερότητες υαλοειδούς: αυτό προκύπτει όταν η φλεγμονή προκαλεί τη διασπορά μικρών ‘σκουπιδιών’ στο ζελέ του ματιού, το υαλοειδές, το οποίο φυσιολογικά είναι διαφανές. Έτσι μπορεί να εμφανιστούν μυοψίες που μπορεί απλά να είναι ενοχλητικές ή να συνοδεύονται από πτώση της όρασης
  • οίδημα της ωράς κηλίδας: η ωχρά κηλίδα είναι η περιοχή του αμφιβληστροειδή που είναι υπεύθυνη για την κεντρική όραση. Υγρό μπορεί να συσσωρευθεί στην ωχρά και να προκαλέσει διαταραχές στην όραση. Η ανάγνωση, η αναγνώριση προσώπων και άλλες λειτουργίες που εξαρτώνται από την κεντρική όραση μπορεί να επηρεαστούν. Επίσης είναι δυνατό να εμφανιστεί μεταμορφοψία, δηλαδή παραμόρφωση των ευθείων γραμμών
  • καταρράκτης και γλαύκωμα: άλλες επιπλοκές που μπορεί να εμφανισθούν σε ασθενείς με ενδιάμεση ραγοειδίτιδα είναι η θόλωση του κρυσταλλοειδή φακού του ματιού και ανάπτυξη καταρράκτη. Επίσης συχνά προκαλείται αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης που μπορεί να οδηγήσει σε γλαύκωμα

Αιτιολογία διάμεσης ραγοειδίτιδας

Όπως και σε άλλες περιπτώσεις ραγοειδίτιδας το αίτιο είναι άγνωστο. Ωστόσο, καθώς συχνά μπορεί να υπάρχει συσχέτιση με άλλες παθήσεις όπως η σαρκοείδωση, ενδελεχής έλεγχος είναι απαραίτητος.

Πόσο θα κρατήσει η διάμεση ραγοειδίτιδα;

Κατά κανόνα πρόκειται για μια χρόνια πάθηση που είναι δυνατό να διαρκέσει πολλά έτη. Ο στόχος της αντιμετώπισης είναι η πρόληψη και θεραπεία των επιπλοκών που προαναφέρθηκαν, ώστε να μην προκληθεί βλάβη στην όραση, μέχρι να ολοκληρώσει η πάθηση τον κύκλο της. Αυτό θα επιτευχθεί πετυχαίνοντας όλο και μεγαλύτερα διαστήματα ύφεσης της φλεγμονής με όσο το δυνατό λιγότερα ή και καθόλου φάρμακα.