Botox

Τι είναι το botox;

Τι ακριβώς είναι το botox;

Όταν μιλάμε για το botox, ουσιαστικά εννοούμε την εμπορική ονομασία της αλλαντικής τοξίνης τύπου Α, που προέρχεται από το βακτηρίδιο Clostridium Botulinum. Η μορφή του είναι ενέσιμη. Αποτελεί παγκοσμίως την πιο δημοφιλή, ελάχιστα επεμβατική ιατρική αισθητική θεραπεία σε γυναίκες και άνδρες, αφού σύμφωνα με στοιχεία της Αμερικανικής Εταιρείας Πλαστικής Χειρουργικής, μόνο στις ΗΠΑ πραγματοποιήθηκαν 6 εκατομμύρια εφαρμογές για αισθητικούς λόγους και δαπανήθηκαν περίπου 1δις $ το έτος 2013.

Πότε χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το botox;

Όταν το 1968 νευρολόγοι, ορθοπεδικοί και οφθαλμίατροι αναζητούσαν νέες και πιο αποτελεσματικές θεραπείες για διάφορες νευρομυϊκές ασθένειες που ταλαιπωρούσαν τους ασθενείς τους, χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το botox με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Η χρήση του επεκτάθηκε και σε άλλες ειδικότητες και ενδείξεις. Χρησιμοποιείται με άριστα αποτελέσματα μέχρι σήμερα.

Εφαρμογή & αποτελέσματα

Πού ακριβώς εφαρμόζεται το botox και γιατί;

Οι πιο συνήθεις ομάδες μυών στις οποίες εφαρμόζεται είναι οι εξής:

• πυραμοειδής ή συνοφρυωτήρες, υπεύθυνοι για τις ρυτίδες ανάμεσα στα φρύδια
• κυκλοτερής των βλεφάρων, υπεύθυνο για τις ρυτίδες στο ‘πόδι χήνας’
• μετωπιαίους μύες, υπεύθυνους για τις οριζόντιες ρυτίδες του μετώπου

Πόσο δύσκολη είναι η εφαρμογή του και σε ποιους δεν ενδείκνυται;

Πρόκειται για μια ακίνδυνη μικροεπέμβαση αφού η ποσότητα του φαρμάκου που χρησιμοποιείται είναι πρακτικά αμελητέα και φυσικά απόλυτα ελεγχόμενη. Η χρήση πιθανώς να αντενδείκνυται σε ασθενείς με μυοπάθεια, νευροπάθεια ή άλλες σοβαρές νευρολογικές παθήσεις. Σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να ενημερωθεί ο ιατρός.

Πόσο χρόνο παίρνει η εφαρμογή και ποιοι την επιλέγουν;

Η θεραπεία ρυτίδων προσώπου με botox γίνεται από εξειδικευμένο ιατρό, πλαστικό χειρουργό, δερματολόγο ή οφθαλμίατρο και διαρκεί από 10 έως και 20 λεπτά, ανάλογα με την κατάσταση. Το φάρμακο εγχύεται στην ρυτίδα με μικροσκοπική βελόνα ινσουλίνης πάχους μισού μόλις χιλιοστού.

Πότε εμφανίζονται τα αποτελέσματα και πόσο διαρκούν;

Η έναρξη της δράσης ξεκινά μετά 3 μέρες έως 3 εβδομάδες κατόπιν της έγχυσης. Η διάρκεια της δράσης του φαρμάκου εξαρτάται από τον οργανισμό, την ένδειξη, τη δοσολογία αλλά και τη μέθοδο χορήγησης. Γενικά πάντως η διάρκεια των αποτελεσμάτων είναι από 4 έως και 6 μήνες και πολλές φορές περισσότερο.

Συχνές ερωτήσεις

Η συγκεκριμένη επέμβαση αφήνει κάποια σημάδια και αν ναι, πότε εξαφανίζονται;

Μετά την εφαρμογή ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του αφού τα σημάδια συνήθως υποχωρούν σε λιγότερο από 30 λεπτά. Τα σημάδια αυτά είναι ένας ελάχιστος ερεθισμός, σαν τσίμπημα κουνουπιού. Επίσης συνιστάται ο ασθενής να μην ξαπλώσει για τουλάχιστον 3 ώρες μετά την επέμβαση για την αποτελεσματικότερη δράση του φαρμάκου.

Ποιες ηλικίες είναι οι πιο ενδεδειγμένες για τη θεραπεία με botox;

Η ενδεδειγμένη ηλικία με τα καλύτερα αποτελέσματα είναι μετά τα 30, όπου η θεραπεία εξασφαλίζει ορατά και φυσικά εντυπωσιακά αποτελέσματα, χωρίς να αποκλείονται και μικρότερες ηλικίες εφόσον υπάρχει η κατάλληλη ένδειξη.

Υπάρχουν πιθανές παρενέργειες;

Οι παρενέργειες είναι εξαιρετικά σπάνιες. Τέτοιες παρενέργειες οφείλονται στην μετακίνηση του υγρού σε γειτονικούς μύες με αποτέλεσμα την ανεπιθύμητη παροδική ακινητοποίησή τους. Ωστόσο ακόμη και μια τέτοια σπάνια παρενέργεια είναι 100% αναστρέψιμη και παροδική.

Υπάρχει περίπτωση εμφάνισης αντισωμάτων που θα μειώσουν την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου;

Αντισώματα στην αλλαντοτοξίνη ενδέχεται να εμφανιστούν, με αποτέλεσμα την μειωμένη αποτελεσματικότητα του φαρμάκου την επόμενη φορά που θα γίνει χρήση. Αυτό βέβαια ενδέχεται να παρουσιαστεί μόνο σε πολύ μακροχρόνια χρήση και σε μεγάλες ποσότητες φαρμάκου. Αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι σε περιστατικά σπαστικότητας κάτω άκρων, σε βρέφη μικρότερα των 2 ετών, χορηγούνται ποσότητες που αγγίζουν το δεκαπλάσιο από ότι στα περιστατικά για ρυτίδες, και πάλι δεν έχουμε σοβαρή παραγωγή αντισωμάτων ή άλλους κίνδυνους.

Οδηγίες μετά τη θεραπεία

Χρήσιμες οδηγίες & συμβουλές:

• προσπαθήστε να εξασκήσετε τους μύες του προσώπου σας, για 20 – 30 λεπτά μετά τη θεραπεία (π.χ συνοφρύωση, ανασήκωμα των φρυδιών). Αυτό βοηθά το φάρμακο να ενεργήσει γρηγορότερα μέσα στους μύες. Παρόλο που η τεχνική αυτή θα βοηθήσει, δεν σημαίνει πως αν το ξεχάσετε θα υπάρξει αρνητικό αντίκτυπο στο τελικό αποτέλεσμα
• μη δοκιμάσετε να τρίψετε τις περιοχές που έγινε η θεραπεία, για τις επόμενες 24 ώρες
• μη χρησιμοποιήσετε make – up για 4 ώρες μετά την θεραπεία
• μη ξαπλώσετε και μην ασκηθείτε έντονα για 3 – 4 ώρες μετά την θεραπεία
• αποφύγετε το καυτό ντους, το σεσουάρ και την υπερβολική έκθεση στον ήλιο, για τις επόμενες 2 ημέρες
• να είσαστε σίγουροι πως μικρά σημαδάκια, ή κοκκινίλες θα εξαφανιστούν τελείως μέσα σε λίγες ώρες

Καλύτερα αποτελέσματα:

Τα αποτελέσματα της θεραπείας ενδέχεται να εμφανιστούν μετά από 2 βδομάδες. Δεν είναι μόνιμα. Διαρκούν συνήθως 3 – 4 μήνες. Εφόσον ακολουθήσετε τα ραντεβού για θεραπεία με την συχνότητα που θα σας προτείνει ο ιατρός σας, τα αποτελέσματα θα διαρκούν ακόμη περισσότερο. Στο Ινστιτούτο Οφθαλμολογίας & Μικροχειρουργικής Ophthalmica ο στόχος είναι οι ασθενείς να ικανοποιούνται πλήρως με το αποτέλεσμα. Έτσι, βλέπουμε τους ασθενείς μας μεταξύ του 3ου και 4ου μήνα. Τα καλύτερα κλινικά αποτελέσματα επιτυγχάνονται μέσα σε αυτή την περίοδο. Αν επιτρέψετε στο φάρμακο να απενεργοποιηθεί τελείως (6+ μήνες), και μετά επισκεφθείτε πάλι τον ιατρό σας, θα είναι δυσκολότερο για εκείνον να δει πώς οι διάφοροι μύες αντέδρασαν στη θεραπεία.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί πως η θεραπεία πραγματοποιείται με μια ειδική τεχνική που εξατομικεύει τις εγχύσεις στην συγκεκριμένη μυϊκή δομή του κάθε ασθενούς. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο για τον ιατρό να σας δει πριν ενεργοποιηθούν οι μύες ξανά. Ο ιατρός πρέπει να σας δει το ακριβές χρονικό σημείο που ο μυς μόλις που αρχίζει να ενεργοποιείται, αλλά πριν ενεργοποιηθεί πλήρως. Με τον συγκεκριμένο τρόπο γίνεται εφικτή η εξατομίκευση της έγχυσης που θα έχει το βέλτιστο αποτέλεσμα στο πρόσωπό σας.

Μύθοι & πραγματικότητα

Μύθοι και πραγματικότητα για το botox:

• τo botox είναι στην πραγματικότητα μια πρωτεΐνη γνωστή από το 1897 ως προϊόν του βακτηριδίου clostridium botulinum. Ο ακριβής μηχανισμός δράσης του ανακαλύφθηκε το 1949, οπότε και βρέθηκε ότι αναστέλλει παροδικά την έκκριση ακετυλοχολίνης (ενός νευροδιαβιβαστή) από τις νευρικές απολήξεις των κινητικών νευρώνων, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι υπερβολικές συσπάσεις των μυών. Τριάντα χρόνια αργότερα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά θεραπευτικά για την αντιμετώπιση του στραβισμού και του βλεφαρόσπασμου και στη συνέχεια εγκρίθηκε (FDA) σε πλήθος ιατρικών νοσημάτων. Εκτός από τις οφθαλμολογικές ενδείξεις, αναφέρονται ενδεικτικά νευρολογικές παθήσεις όπως ημικρανίες, εμμένοντες σπασμοί προσώπου, γαστρεντερολογικά, ορθοπεδικά, ουρολογικά ακόμη και γυναικολογικά νοσήματα
• το botox έγινε γνωστό και συζητήθηκε λόγω της χρήσης του στην αισθητική δερματολογία για τη μείωση των ρυτίδων αρχικά του μεσοφρύου. Σήμερα εφαρμόζεται σε όλο το άνω τμήμα του προσώπου (μέτωπο, μάτια, μύτη) για τη μείωση λεπτών ρυτίδων που προκαλούνται από τις επαναλαμβανόμενες, δυναμικές κινήσεις των μυών. Το 2002 δόθηκε πλέον επίσημη έγκριση για την αισθητική χρήση του στις ρυτίδες του προσώπου, ενώ άρχισε να χρησιμοποιείται και σε άλλες δερματολογικές παθήσεις όπως η πρωτοπαθής μασχαλιαία υπεριδρωσία και η υπεριδρωσία παλαμών και πελμάτων
• είναι αλήθεια ότι το botox προέρχεται από την αλλαντική τοξίνη, η δράση της οποίας είναι υπεύθυνη για την αλλαντίαση, μια σοβαρή νόσο που αποκτά κανείς από την κατανάλωση μη σωστά διατηρημένων κονσερβών και αλλαντικών
• είναι όμως μεγάλος μύθος ότι η βοτουλινική τοξίνη τύπου Α που περιέχεται στο botox με τη μορφή της κεκαθαρμένης τοξίνης είναι βλαπτική και επικίνδυνη για τον ανθρώπινο οργανισμό. Κλινικές μελέτες που διεξήχθησαν τα τελευταία 14 χρόνια χρήσης του botox στην κοσμητική ιατρική μαρτυρούν ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες από το botox είναι ελάχιστες και μόνο παροδικές, με πιο συχνές την ήπια κεφαλαλγία και το αίσθημα βάρους στο μέτωπο μετά την εφαρμογή που υποχωρούν σύντομα και μειώνονται μετά από επαναλαμβανόμενες εφαρμογές της ουσίας στο πρόσωπο
• είναι αξιοσημείωτο ότι αν και έως σήμερα έχουν εκτελεστεί πολλά εκατομμύρια εγχύσεις για κοσμητικούς λόγους, ουδέποτε έχει παρατηρηθεί σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια από τη χρήση του στην κοσμητική ιατρική. Αυτό αποδεικνύεται από μελέτες που διεξήχθησαν σε μεγάλο αριθμό ασθενών, σύμφωνα με τις οποίες οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν ήπιος πόνος, ερύθημα ή εκχύμωση στο σημείο της έγχυσης, ενώ η βλεφαρόπτωση που εμφάνισαν παροδικά μικρός αριθμός ασθενών σχετίστηκε με μη σωστή εφαρμογή ή δόση του φαρμάκου
• ακούγεται ότι το botox μπορεί να αλλοιώσει και να παραμορφώσει τα χαρακτηριστικά του προσώπου ή να ‘παγώσει’ τις εκφράσεις. Πρόκειται για άλλον έναν μύθο. Το botox μειώνει τις συσπάσεις των μυών που κινούν το δέρμα, με αποτέλεσμα οι λεπτές γραμμές αυτού να απαλύνουν. Όταν η δοσολογία είναι η σωστή και στα κατάλληλα ανατομικά σημεία, οι εκφράσεις και τα χαρακτηριστικά του προσώπου δεν αλλοιώνονται, αλλά αναδεικνύονται, καθώς το πρόσωπο φαίνεται πιο ξεκούραστο και ανανεωμένο
• είναι αλήθεια ότι η διάρκεια δράσης του botox είναι παροδική, πλήρως αναστρέψιμη. Επομένως ναι, θα πρέπει να επαναλαμβάνεται
• είναι μύθος η αντίληψη ότι μετά από πολλές εφαρμογές μειώνεται η αποτελεσματικότητα του botox
• δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των θεραπειών που μπορεί να κάνει κανείς. Αντιθέτως, σύμφωνα με μελέτη σε μεγάλο αριθμό ασθενών που δημοσιεύτηκε 2011 στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό American Society of Dermatologic Surgery, η έγκαιρη και συνεπής επανάληψη της θεραπείας κάθε 4 – 5 μήνες οδηγεί σε μεγαλύτερη κάθε φορά μείωση των ρυτίδων, μεγαλύτερη ικανοποίηση των ασθενών και μεγαλύτερη διάρκεια του αποτελέσματος που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει και τους 6-7 μήνες
• μύθος είναι η άποψη ότι αν κάποιος αποφασίσει για κάποιο λόγο να διακόψει τη θεραπεία θα επιταχυνθεί η διαδικασία γήρανσης και θα επιδεινωθεί η εικόνα του προσώπου του. Μετά την πάροδο της δράσης του, το πρόσωπο απλά θα επανέλθει σταδιακά στην αρχική, προ της θεραπείας, κατάσταση, καθώς οι μύες αρχίζουν και πάλι να κινούνται κανονικά
• το ασφαλές διάστημα επανάληψης της θεραπείας είναι οι 4 τουλάχιστον μήνες
• είναι μύθος ότι η ανάγκη για τη θεραπεία botox καθορίζεται από την ηλικία. Υπάρχουν πρόσωπα με υπερκινητικούς μύες με έντονη εκφραστικότητα που χρειάζονται botox από την ηλικία των 20 – 25 ετών, ενώ πρόσωπα υποτονικά μπορεί να μην εμφανίσουν ρυτίδες έκφρασης πριν την ηλικία των 30 – 35 ετών. Επομένως η κατάσταση του προσώπου και όχι η ηλικία καθορίζουν την ανάγκη για την εφαρμογή της θεραπείας
• η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας δρα προληπτικά στην εμφάνιση και εγκατάσταση των ρυτίδων και διατηρεί το νεανικό πρόσωπο για πολλά χρόνια. Η προληπτική εφαρμογή στις ηλικίες 20-30 αναφέρεται συχνά και ως ‘baby botox’ και κερδίζει συνεχώς έδαφος
• δεν ισχύει ότι το botox αποτελεί τη μαγική λύση που θα εξαφανίσει ολοσχερώς τις ρυτίδες σε οποιαδήποτε ηλικία. Όταν οι ρυτίδες είναι αρκετά έντονες, έχουν εγκατασταθεί και γίνει μόνιμες ή όταν συνυπάρχει χαλάρωση του δέρματος το botox πέρα από μια πιο ξεκούραστη όψη δεν θα σβήσει εντελώς τις ρυτίδες. Στις περιπτώσεις αυτές θα απαιτηθεί ο συνδυασμός με άλλες μεθόδους, όπως το γέμισμα αυτών με υαλουρονικό οξύ
• είναι αλήθεια ότι η διαδικασία εφαρμογής του botox στην αισθητική δερματολογία είναι αρκετά απλή, σύντομη και το άτομο μπορεί να επιστρέψει αμέσως μετά στις καθημερινές του δραστηριότητες
• το botox είναι εξαιρετικά ευαίσθητη ουσία στις υψηλές θερμοκρασίες. Τα αποτελέσματα του μειώνονται σε μη σωστή συντήρηση, μη σωστή διάλυση του φαρμάκου, καθώς και παραμονή αυτού διαλυμένο για αρκετό διάστημα πριν τη χρήση του
• το botox είναι ακριβό φάρμακο. Επομένως και το κόστος της θεραπείας είναι σχετικά υψηλό. Η επιλογή φθηνών λύσεων και ‘προσφορών’ είναι επικίνδυνη, καθώς στις περιπτώσεις αυτές η προέλευση και η ποιότητα του φαρμάκου είναι αμφίβολη, η διάλυση – αραίωσή του όχι σωστή και το αποτέλεσμα στην καλύτερη περίπτωση θα είναι φτωχό και μικρής διάρκειας. Όταν επιλέγουμε μία ιατρική θεραπεία κύριο κριτήριο θα πρέπει να είναι η εμπειρία του ιατρού και η ασφάλεια της θεραπείας. Σε μη γνήσιο σκεύασμα υπάρχουν σοβαροί και ανυπολόγιστοι κίνδυνοι για την υγεία μας
• το botox είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται στην ιατρική πάνω από 35 χρόνια με πλήθος κλινικών μελετών να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά του