Τι ακριβώς είναι το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας (DME: Diabetic Macular Edema);
Το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας αποτελεί πρωταρχική αιτία μείωσης της όρασης σε διαβητικούς ασθενείς. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος που αλλοιώνει τα αγγεία του οργανισμού. Ειδικότερα στα μάτια προκαλεί βλάβες σε μικρά αγγεία (μικροαγγειακές επιπλοκές εξαιτίας της χρόνιας υπεργλυκαιμίας), με αποτέλεσμα τον σχηματισμό νέων παθολογικών αγγείων (νέο-αγγείων) στον αμφιβληστροειδή χιτώνα (το οπίσθιο τμήμα του οφθαλμού), που συχνά αιμορραγούν (διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια).
Στην πραγματικότητα, ο διαβήτης προσβάλλει τα αγγεία προκαλώντας αγγειοπάθεια, άρα και μειωμένη μεταφορά οξυγόνου στον αμφιβληστροειδή. Η διάσπαση του αιματοαμφιβληστροειδικού φραγμού οδηγεί στη διαρροή των συστατικών του πλάσματος στον περιβάλλοντα αμφιβληστροειδή, γεγονός που οδηγεί σε αμφιβληστροειδικό οίδημα. Το διαβητικό οίδημα είναι ουσιαστικά η πάχυνση του αμφιβληστροειδή από συσσώρευση υγρού στις στιβάδες του (διαρροή υγρού από το εσωτερικό των διευρυμένων τριχοειδών αγγείων).
Η ωχρά κηλίδα βρίσκεται στο κέντρο του αμφιβληστροειδή και είναι υπεύθυνη για την κεντρική και ευκρινή όραση. Έτσι, είναι εύκολα αντιληπτό πως οποιαδήποτε βλάβη στη δομή και τη λειτουργία της προκαλεί σοβαρές διαταραχές στην όραση.
Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα που βιώνει ένας ασθενής με διαβητικό οίδημα ωχράς;
Καθώς η οφθαλμική κατάσταση είναι ικανή να εξελίσσεται, τα συμπτώματα μπορεί να είναι:
- Θολή όραση (ξεθωριασμένα αντικείμενα χωρίς ευκρίνεια με εξασθενημένη ευαισθησία της αντίθεσης – contrast sensitivity)
- Μεταμορφοψίες (παραμορφωμένα αντικείμενα)
- Κηλίδες στο οπτικό πεδίο με σκοτώματα (σκοτεινά ή κενά σημεία – ελλείμματα)
- Διαταραχή στη χρωματική αντίληψη
- Σημαντική απώλεια όρασης
- Φωτοευαισθησία (φωτοφοβία)
Εκτός από τον διαβήτη, υπάρχουν άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση του διαβητικού οιδήματος της ωχράς:
Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι:
- Το στάδιο της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας
- Η αρτηριακή υπέρταση
- Το κάπνισμα
- Η γήρανση
- Οι υπερλιπιδαιμίες
- Διαβητική νεφροπάθεια
Αξίζει να σημειωθεί πως ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση του διαβητικού οιδήματος ωχράς κηλίδας είναι μια ουσία που ονομάζεται «αγγειακός ενδοθηλιακός αυξητικός παράγοντας» (VEGF-A). Αυτή προκαλεί αύξηση της διαπερατότητας των αιμοφόρων αγγείων, αγγειακή διαρροή και αμφιβληστροειδική πάχυνση με αποτέλεσμα επιπλοκές στην όραση.
Ποιοι είναι οι τύποι του διαβητικού οιδήματος της ωχράς κηλίδας;
Τα είδη του διαβητικού οιδήματος της ωχράς είναι τα εξής:
- Εστιακό οίδημα της ωχράς κηλίδας: οφείλεται σε μικροανευρύσματα των τριχοειδών αγγείων του αμφιβληστροειδή
- Διάχυτο οίδημα της ωχράς κηλίδας: οφείλεται στην εκτεταμένη διεύρυνση των τριχοειδών αγγείων του αμφιβληστροειδή
- Κυστοειδές οίδημα της ωχράς κηλίδας: οφείλεται στη συλλογή υγρού ανάμεσα στις αμφιβληστροειδικές στιβάδες
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση του διαβητικού οιδήματος της ωχράς;
Η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση αποτελεί το «κλειδί» για την ορθή αντιμετώπιση της νόσου. Όλοι οι διαβητικοί ασθενείς κρίνεται σκόπιμο να παρακολουθούνται από διαβητολόγο και
οφθαλμίατρο.
Ο διαγνωστικός έλεγχος που εφαρμόζει σίγουρα ο εξειδικευμένος οφθαλμίατρος είναι:
- Βυθοσκόπηση για τον ενδελεχή έλεγχο του οφθαλμικού βυθού (αμφιβληστροειδής και ωχρά κηλίδα)
- Διαγνωστική εξέταση φλουοροαγγειογραφίας για την ανίχνευση της έκτασης των βλαβών στις αμφιβληστροειδικές δομές (σημεία διαρροής των αγγείων)
- Διαγνωστική εξέταση οπτικής τομογραφίας συνοχής (S-OCT) για την αναλυτική απεικόνιση των αμφιβληστροειδικών στρωμάτων και της περιοχής της ωχράς
Υπάρχει θεραπεία για το διαβητικό οίδημα της ωχράς;
Το διαβητικό οίδημα της ωχράς μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με τις ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις. Πρόκειται για ενέσεις με αντιαγγειογενετικούς παράγοντες (anti – VEGF: anti – Vascular Endothelial Growth Factor) που αναστέλλουν την εξέλιξη της πάθησης, της παθολογικής νεοαγγείωσης και του οιδήματος του αμφιβληστροειδούς.
Ο οφθαλμίατρος, λαμβάνοντας υπόψη το στάδιο της πάθησης, ακολουθεί το κατάλληλο χρονοδιάγραμμα – πρωτόκολλο και θεραπεία συντήρησης εφόσον κριθεί απαραίτητο.
Η εστιακή φωτοπηξία με laser (argon photocoagulation laser) αποτελεί κλασική θεραπευτική προσέγγιση. Με τη βοήθεια ενός θερμικού laser τα αμφιβληστροειδικά αγγεία που αιμορραγούν καυτηριάζονται και οι διαρροές κλείνουν, αποτρέποντας την είσοδο του υγρού στην ωχρά κηλίδα.
Τέλος, χειρουργική επέμβαση οπίσθιας υαλοειδεκτομής (βιτρεκτομής) ενδείκνυται για περιστατικά στα οποία το οίδημα δεν ανταποκρίνεται στις παραπάνω θεραπευτικές τεχνικές.
Χρύσα Κουτσιούκη MD
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Ειδική στην Παθολογία Αμφιβληστροειδή, Ωχράς Κηλίδας, Ενδοφθάλμιων Φλεγμονών & Καταρράκτη
[email protected]
Source: Heidelberg Engineering
