Τι ακριβώς είναι το γλαύκωμα;
To γλαύκωμα είναι μια σοβαρή πάθηση του οφθαλμού, ευρέως διαδεδομένο και ως ο σιωπηλός «κλέφτης» της όρασης, που αν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να αποδειχθεί μια μη αναστρέψιμη κατάσταση και να έχει τραγικές συνέπειες για την όραση.
Το γλαύκωμα προκαλείται κυρίως από την αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση (είτε αυξημένης παραγωγής του υδατοειδούς υγρού, δηλαδή του υγρού που παράγεται συνεχώς από το μάτι, είτε λόγω μειωμένης αποχέτευσής του).
Η υψηλή ενδοφθάλμια πίεση καταστρέφει προοδευτικά το οπτικό νεύρο. Αξίζει να αναφερθεί πως μια αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση δεν σημαίνει απαραιτήτως γλαύκωμα εάν δεν εντοπίζεται βλάβη στο οπτικό νεύρο. Η συγκεκριμένη κατάσταση ονομάζεται οφθαλμική υπερτονία. Σαν προδιαθετικοί παράγοντες για το γλαύκωμα μπορεί να αναφερθούν: η κληρονομικότητα, η γήρανση, ο διαβήτης, η υπέρταση και οι οφθαλμικές φλεγμονές.
Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα του γλαυκώματος;
Στα αρχικά του στάδια, το γλαύκωμα μπορεί να είναι τελείως ασυμπτωματικό. Αυτός είναι και ο λόγος που η πάθηση είναι τόσο ύπουλη και ο προληπτικός έλεγχος (με την εξέταση της τονομέτρησης) κρίνεται τόσο σημαντικός. Κάποια βασικά συμπτώματα που μας βάζουν σε υποψίες είναι:
- ήπιος πόνος στα μάτια με πονοκέφαλο
- μείωση της οπτικής οξύτητας
- ναυτία και τάση για εμετό
- εμφάνιση δακτυλίων γύρω από τα φώτα
- βλάβες στην περιφερική όραση (σε προχωρημένα στάδια)
Ποιοι είναι οι τύποι γλαυκώματος;
Οι κυριότεροι τύποι γλαυκώματος είναι:
- γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας (χρόνιο απλό γλαύκωμα): η πιο συχνή και ταυτόχρονα ύπουλη μορφή αφού είναι ασυμπτωματική. Συμβαίνει όταν η γωνία μεταξύ του περιφερικού κερατοειδούς και της ίριδας είναι ανοιχτή. Ενώ η γωνία είναι ανοικτή, εντοπίζεται αντίσταση στην εκροή του υδατοειδούς υγρού μέσω του δοκιδωτού πλέγματος, οπότε προκαλείται αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης
- γλαύκωμα κλειστής γωνίας (οξύ γλαύκωμα): Συμβαίνει όταν η γωνία μεταξύ του περιφερικού κερατοειδούς και της ίριδας είναι κλειστή. Η ίριδα μπορεί να κλείσει εντελώς την αποχετευτική γωνία και έτσι η ενδοφθάλμια πίεση να ανέβει πολύ απότομα
Τέλος, αναφέρονται και οι εξής τύποι: συγγενές γλαύκωμα (πρώιμη παιδική ηλικία), γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης, ψευδοαποφολιδωτικό γλαύκωμα, μετατραυματικό γλαύκωμα.
Ποιες εξετάσεις γίνονται για τη διάγνωση του γλαυκώματος;
Οι απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις που πρέπει να υποβληθεί ο ασθενής είναι:
- μέτρηση της οπτικής οξύτητας
- μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης (τονομέτρηση)
- έλεγχος της γωνίας παροχέτευσης υγρού του ματιού (γωνιοσκοπία)
- έλεγχος του οπτικού νεύρου (βυθοσκόπηση)
- οπτική περιμετρία (οπτικά πεδία)
- παχυμετρία κερατοειδούς
- οπτική τομογραφία συνοχής (OCT: Optical Coherence Tomography) για ποιοτική και ποσοτική ανάλυση των οπτικών νευρικών ινών
Μπορεί να αντιμετωπιστεί το γλαύκωμα;
Πρωταρχικός στόχος για την αντιμετώπιση του γλαυκώματος είναι η ελάττωση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Τρόποι αντιμετώπισης είναι:
- φαρμακευτική αγωγή: τα αντιγλαυκωματικά φάρμακα βοηθούν στην καλύτερη ρύθμιση της ενδοφθάλμιας πίεσης
- laser: οι τεχνολογίες ALT (Argon Laser Trabeculoplasty) και SLT (Selective Laser Trabeculoplasty) είναι ικανές να βοηθήσουν στην απομάκρυνση του υδατοειδούς υγρού από τον οφθαλμό ρίχνοντας τα επίπεδα της ενδοφθάλμιας πίεσης
- χειρουργικές επεμβάσεις: οι σύγχρονες τεχνικές είναι η τραμπεκουλεκτομή, η εμφύτευση τεχνητών βαλβίδων, η καναλοπλαστική και η χρήση των stents