Η 1η του Δεκέμβρη έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, μιας νόσου που οφείλεται αποκλειστικά στον ιό HIV. Η συγκεκριμένη ημέρα έχει ως κεντρικό στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη σχετικά με τον ιό HIV.
Η ονομασία ιός της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας προκύπτει από τα αρχικά των λέξεων Human Immunodeficiency Virus. Είναι ένας ιός που επιτίθεται στο ανοσολογικό σύστημα, την άμυνα δηλαδή του οργανισμού ενάντια στις λοιμώξεις. Όταν κάποιος μολύνεται με τον ιό HIV, γίνεται «HIV οροθετικός» και παραμένει HIV οροθετικός δια βίου.
Με την πάροδο του χρόνου, η HIV νόσος μολύνει και εξοντώνει τα λευκά αιμοσφαίρια που λέγονται CD4+ λεμφοκύτταρα, αποδυναμώνοντας την άμυνα του οργανισμού και αφήνοντας το σώμα ανίκανο να καταπολεμήσει αποτελεσματικά μολύνσεις και καρκινογενέσεις. Ωστόσο με κατάλληλες θεραπείες μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο και τα άτομα με HIV λοίμωξη να απολαμβάνουν μια υγιή, μακρά και παραγωγική ζωή.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ένας (1) στους επτά (7) φορείς του ιού HIV στην Ευρώπη αγνοεί την κατάστασή του. Η ελλιπής ενημέρωση σχετικά με τον HIV και το AIDS πιθανότατα έχει συμβάλει σε αυτήν την ανησυχητική τάση. Μεταξύ του 2000 και του 2017, οι νέες μολύνσεις από τον HIV μειώθηκαν κατά 36% και οι θάνατοι που σχετίζονται με τον HIV μειώθηκαν κατά 38%, λόγω της θεραπείας με αντιρετροϊκά φάρμακα. Σημειωτέον ότι το 2005 λάμβαναν θεραπεία 2 εκατ. ασθενείς, 8 εκατ. το 2010, 21,7 εκατ. το 2017, ενώ ο στόχος για το 2020 είναι 30 εκατ. και για το 2030, 33 εκατ. άτομα. Η UNAIDS, η υπηρεσία του ΟΗΕ για την καταπολέμηση του AIDS, εκπέμπει αισιόδοξα μηνύματα για την τιθάσευση του ιού και τονίζει ότι «το τέλος της επιδημίας του AIDS δεν είναι πλέον απλώς ένα όραμα, μπορεί να γίνει πραγματικότητα έως το 2030».
Με δεδομένο ότι ο ιός ΗΙV καταστέλλει το ανοσολογικό σύστημα του ανθρώπου, όλα τα όργανα μπορεί να μολυνθούν και να υποστούν αλλοιώσεις. Το μάτι είναι ένα από αυτά και ενώ η προσβολή του είναι ασυνήθης σε οροθετικούς ασθενείς με καλή γενική υγεία, όταν οι τελευταίοι εκδηλώσουν την ασθένεια του AIDS, εμφανίζουν σοβαρές οφθαλμικές παθήσεις σε ποσοστό που ξεπερνά το 70%. Οι πιο σημαντικές αφορούν τον αμφιβληστροειδή, τον φωτοευαίσθητο χιτώνα στο πίσω μέρος του ματιού.
Η HIV αμφιβληστροειδοπάθεια, καθώς και λοιμώξεις του αμφιβληστροειδή κυρίως από τον μεγαλοκυτταροϊό, αποτελούν τις συχνότερες παθήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο οφθαλμίατρος. Επίσης εμφάνιση καρκινικών αλλοιώσεων όπως το σάρκωμα Καπόζι καθώς και καρκινώματα του επιπεφυκότα χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης όταν εμφανιστούν. Τέλος συχνές ενδοφθάλμιες φλεγμονές σε έδαφος μιας σειράς μολύνσεων από βακτήρια και ιούς που περιλαμβάνουν τη σύφιλη, την τοξοπλάσμωση, τον έρπητα, τα χλαμύδια καθώς και διάφορους μύκητες είναι ιδιαίτερα συχνές σε ασθενείς με AIDS.
Οι παραπάνω παθήσεις αν και δυνητικά επικίνδυνες για την όραση των ασθενών με AIDS, μπορούν να θεραπευτούν με επιτυχία, εφόσον διαγνωστούν έγκαιρα. Αυξημένη υποψία και εγρήγορση, σε συνδυασμό με την απαραίτητη διακριτικότητα και ευαισθητοποίηση που απαιτεί η ιδιαίτερη αυτή ομάδα ασθενών, είναι η προϋπόθεση για αποτελεσματική διαχείριση των προβλημάτων τους.