Κερατοειδής
Τι ακριβώς είναι ο κερατοειδής χιτώνας;
Ο κερατοειδής είναι το διαφανές ‘παράθυρο’ του οφθαλμού στον κόσμο. Ο πρόσθιος αυτός χιτώνας αποτελεί την διαθλαστικότερη επιφάνεια του ματιού και είναι υπεύθυνος για την ακριβή εστίαση των ακτίνων φωτός στον αμφιβληστροειδή, ο οποίος με την σειρά του μεταφράζει το φως σε οπτικό ερέθισμα.
Στιβάδες κερατοειδούς
Ο κερατοειδής χιτώνας αποτελείται από τις ακόλουθες στιβάδες:
- Επιθήλιο
- Μεμβράνη Bowman
- Στρώμα
- Μεμβράνη Descemet
- Ενδοθήλιο
Συνήθως το πάχος ενός κερατοειδούς κυμαίνεται μεταξύ 450 και 620 μm. Η παχυμετρία είναι πολύ σημαντική σαν πληροφορία σε έναν διαθλαστικό έλεγχο, αφού αποτελεί βασικό κριτήριο επιλογής τεχνικής σε περίπτωση διαθλαστικής επέμβασης με laser (LASIK, PRK). Μια οποιαδήποτε θόλωση ή μεταβολή της καμπυλότητας κερατοειδούς έχει άμεση συνέπεια στην ποιότητα της όρασης.
Παθήσεις & Δυστροφίες
Παθήσεις κερατοειδούς:
Επειδή ο κερατοειδής χιτώνας είναι εκτεθειμένος (δεν προστατεύεται συνεχώς από τα βλέφαρα) είναι εύκολο να τραυματιστεί ή να μολυνθεί. Έτσι κάποιος τραυματισμός, μολύνσεις, κληρονομικές παθήσεις είναι σε θέση να προκαλέσουν θόλωση, παραμόρφωση ή και ουλές στον κερατοειδή. Όταν ο κερατοειδής θολώσει το φως δεν μπορεί να περάσει μέσα στον οφθαλμό και να φθάσει στον αμφιβληστροειδή. Αποτέλεσμα είναι η ελάττωση όρασης (σε ακραίες περιπτώσεις και τύφλωση). Ο κερατοειδής έχει πολλά και επιφανειακά νεύρα με αποτέλεσμα τον έντονο πόνο στον ελάχιστο τραυματισμό του. Η ύπαρξη φυσιολογικών δακρύων προστατεύει τον κερατοειδή από την ξήρανση και τις μολύνσεις, επομένως η έλλειψη δακρύων είναι σε θέση να προκαλέσει προβλήματα στις κερατοειδικές στιβάδες.
Υπάρχουν πάρα πολλές παθήσεις και δυστροφίες του κερατοειδούς με σημαντικότερες εκείνες που ακολουθούν:
- Κερατόκωνος: μία αρκετά συνηθισμένη πάθηση κατά την οποία ο κερατοειδής του ματιού προοδευτικά λαμβάνει ανώμαλο κωνικό σχήμα και μπορεί να προκαλέσει σοβαρή διαταραχή της όρασης λόγω δημιουργίας ανώμαλου αστιγματισμού
- Γεροντότοξο: είναι η συνηθέστερη περιφερειακή θόλωση του κερατοειδούς με εμφάνιση εναποθέσεων λιπιδίων. Σχετίζεται με την ηλικία και βρίσκεται σε όλα σχεδόν τα άτομα άνω των 80 ετών
- Κερατόσφαιρα: σπάνια πάθηση η οποία ξεκινά κατά την γέννηση. Χαρακτηρίζεται από τη λέπτυνση του κερατοειδούς στα άκρα. Σε κάποιες περιπτώσεις προκαλείται ρήξη της δεσκεμετίου μεμβράνης ή ακόμα και ρήξη όλου του κερατοειδούς λόγω λεπτότητάς του
- Ενδοθηλιακή δυστροφία του Fuchs (Fuchs dystrophy): αφορά στο οίδημα του κεντρικού στρώματος του κερατοειδούς λόγω της μη αναπλήρωσης των ενδοθηλιακών κυττάρων με αποτέλεσμα τη θολότητα της όρασης
Αντιμετώπιση
Μόνιμη θολερότητα κυρίως στον κεντρικό άξονα του κερατοειδή, θεραπεύεται μόνο με χειρουργική διαδικασία μεταμόσχευσης κερατοειδούς (κερατοπλαστική), δηλαδή με αντικατάσταση του πάσχοντος κερατοειδούς (ή τμήματος αυτού) από τον κερατοειδή χιτώνα ανθρώπινου δότη (κατάλληλο μόσχευμα). Στις μέρες μας χρησιμοποιούνται διάφορες τεχνικές μεταμόσχευσης κερατοειδούς (κερατοπλαστικής), ανάλογα πάντα με το περιστατικό.