Τι είναι ο ραγοειδής χιτώνας;
Αν σκεφτούμε το μάτι σαν μια σφαιρική κατασκευή που εσωτερικά περιέχει υγρό και εξωτερικά καλύπτεται από 3 τοιχώματα, τα τοιχώματα αυτά από έξω προς τα μέσα είναι:
- ο σκληρός χιτώνας
- ο ραγοειδής χιτώνας
- ο αμφιβληστροειδής χιτώνας
Ο ραγοειδής χιτώνας αποτελείται από:
- την ίριδα
- το ακτινωτό σώμα
- τον χοριοειδή
Περιλαμβάνει πολυάριθμα αιμοφόρα αγγεία, συμβάλλοντας σημαντικά στη θρέψη και συντήρηση ζωτικών σημείων του ματιού. Επίσης, ρυθμίζει την πίεση του ματιού καθώς και την ποσότητα του φωτός που εισέρχεται σε αυτό.
Τι είναι η ραγοειδίτιδα;
Με τον γενικό όρο ραγοειδίτιδα (uveitis) περιγράφουμε μια φλεγμονή (οίδημα οφθαλμικών δομών) του ραγοειδούς. Μια φλεγμονή του ραγοειδούς είναι σε θέση να προκαλέσει πολλά προβλήματα στην όραση. Υπάρχουν διάφοροι τύποι φλεγμονών που η διάγνωση και αντιμετώπισή τους αποτελεί συχνά πρόκληση. Αυτό συμβαίνει γιατί:
- ο ραγοειδής αποτελείται από διαφορετικά μέρη. Για παράδειγμα μια φλεγμονή στην ίριδα έχει πολύ διαφορετική εικόνα από εκείνη που εντοπίζεται στα αγγεία του χοριοειδούς
- μια φλεγμονή του ραγοειδούς συχνά επηρεάζει και άλλες περιοχές του οφθαλμού (π.χ. τον αμφιβληστροειδή), διευρύνοντας το φάσμα των συμπτωμάτων του ασθενή, καθώς και των κλινικών ευρημάτων
- μια ραγοειδίτιδα μπορεί να αποτελεί μέρος μιας συνυπάρχουσας πάθησης ή συνδρόμου που επηρεάζει πληθώρα συστημάτων του οργανισμού μας
- υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν ραγοειδίτιδα
Τύποι ραγοειδίτιδας
Η ομαδοποίηση των διαφορετικών τύπων ραγοειδίτιδας είναι περίπλοκη. Μία αρχική κατηγοριοποίηση είναι:
- πρόσθια ραγοειδίτιδα (ή ιριδοκυκλίτιδα), όπου προσβάλλεται το πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού. Είναι η συχνότερη μορφή και αντιμετωπίζεται συνήθως με σταγόνες
- οπίσθια ραγοειδίτιδα, όπου προσβάλλεται το οπίσθιο τμήμα του οφθαλμού και συχνά απαιτούνται χάπια ή ενέσεις για τη θεραπεία
- ενδιάμεση ραγοειδίτιδα, όπου προσβάλλεται η περιοχή ανάμεσα στο πρόσθιο και οπίσθιο τμήμα του οφθαλμού
Είναι δυνατόν να εμφανίσει κανείς ταυτόχρονα τόσο πρόσθια όσο και οπίσθια ραγοειδίτιδα. Όταν η ραγοειδίτιδα είναι γενικευμένη (φλεγμονή και των τριών τμημάτων), τότε καλείται πανραγοειδίτιδα.
Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης ραγοειδίτιδας;
Υπάρχουν πολλά αίτια για την ανάπτυξη ραγοειδίτιδας. Τα κυριότερα είναι:
- μικρόβια όπως ιοί, βακτήρια ή μύκητες
- κάποια αυτοάνοση αντίδραση του οφθαλμού
- κάποια υποκείμενη συστηματική πάθηση
- κάποιο σοβαρό τραύμα στο παρελθόν
Πρέπει να τονιστεί ότι σε πολλές περιπτώσεις η αιτία παραμένει άγνωστη. Αυτό ωστόσο δεν είναι αποτρεπτικό από το να λάβει ο ασθενής την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.
Ποια ακριβώς είναι τα συμπτώματα;
Τα κυριότερα συμπτώματα ραγοειδίτιδας είναι:
- ερυθρότητα
- άλγος
- θολή όραση
- φωτοευαισθησία (φωτοφοβία)
- μυοψίες (μαύρες κηλίδες σε τμήματα των οπτικών πεδίων)
Διαγνωστικές εξετάσεις
Εάν έχετε ενδοφθάλμια φλεγμονή θα εξεταστείτε ενδελεχώς για να διαπιστωθεί ο τύπος της ραγοειδίτιδας και να διερευνηθεί η πιθανότητα κάποιας συνυπάρχουσας πάθησης. Αυτό ενδεχομένως περιλαμβάνει εξετάσεις αίματος, ακτινογραφίες κ.ά. Οι διαγνωστικές εξετάσεις και μετρήσεις περιλαμβάνουν:
- λεπτομερή εξέταση των οφθαλμών με χορήγηση μυδριατικών σταγόνων και την τεχνική της βυθοσκόπησης
- μέτρηση της οπτικής οξύτητας με χρήση ειδικών πινάκων για την ποιοτική αξιολόγηση της κεντρικής όρασης. Σημειώνεται πως δεν εμφανίζουν όλοι οι ασθενείς με ραγοειδίτιδα ελάττωση της οπτικής τους οξύτητας
- φλουοροαγγειογραφία ή αγγειογραφία με ινδοκυανίνη, ιδιαίτερα σε ασθενείς με οπίσθια και ενδιάμεση ραγοειδίτιδα. Πριν την εξέταση τοποθετείται φλεβικός καθετήρας προκειμένου να γίνει ενδοφλέβια έγχυση μιας κίτρινης χρωστικής ουσίας (σκιαγραφικό) και στη συνέχεια λαμβάνονται φωτογραφίες των αμφιβληστροειδικών και χοριοειδικών αγγείων και δομών.
Όλες οι παραπάνω εξετάσεις είναι εντελώς ανώδυνες, ωστόσο μετά τις μυδριατικές σταγόνες πρέπει να αποφεύγεται η οδήγηση για μερικές ώρες, καθώς η όραση είναι θολή.
Πώς αντιμετωπίζονται οι ραγοειδίτιδες;
Oι συνηθέστερες θεραπευτικές προσεγγίσεις για τη ραγοειδίτιδα είναι:
- χρήση φαρμακευτικών αντιφλεγμονωδών κολλυρίων
- περιοφθαλμικές ή ενδοφθάλμιες εγχύσεις στεροειδών
- χορήγηση στεροειδών ή άλλων ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων από το στόμα ή λιγότερο συχνά ενδοφλέβια ή υποδόρια
Πληροφορίες χορήγησης φαρμάκων σε ασθενείς με ραγοειδίτιδες
Γιατί πρέπει να πάρω πρεδνιζολόνη (κορτιζόνη);
Ο ιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει πρεδνιζολόνη για το οφθαλμολογικό σας πρόβλημα. Αυτό το φάρμακο είναι σε θέση να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο της πάθησης των ματιών σας και λαμβάνεται σύμφωνα με συγκεκριμένες οδηγίες. Δεν είναι ένα απλό παυσίπονο που μπορεί να λαμβάνεται περιστασιακά.
Χάπια
Η πρεδνιζολόνη είναι διαθέσιμη σε ταμπλέτες των 5mg. Η δόση εξαρτάται από το βάρος σας και τη βαρύτητα της πάθησής σας. Το φάρμακο χορηγείται μια φορά την ημέρα −το πρωί− αφού φάτε το πρωινό σας. Μην σας ανησυχεί ο μεγάλος αριθμός χαπιών που παίρνετε, ιδιαίτερα στην αρχή της θεραπείας, αφού κάθε ταμπλέτα περιέχει μικρή δόση του φαρμάκου.
Πόσος χρόνος απαιτείται για να δράσει;
Η βελτίωση εμφανίζεται μετά από μερικές ημέρες ή εβδομάδες. Μην απογοητεύεστε αν δεν υπάρχουν άμεσα αποτελέσματα.
Αλληλεπίδραση με άλλα φάρμακα
Λόγω της πιθανότητας αλληλεπίδρασης μεταξύ των φαρμάκων, θα πρέπει να ενημερώσετε τον ιατρό σας για όλα τα φάρμακα που λαμβάνετε σε κάθε επίσκεψη. Θα πρέπει να αποφεύγετε τη μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ (επιτρέπεται η κατανάλωση ενός ποτηριού κρασιού ή μπύρας την ημέρα).
Υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες;
Όπως με τα περισσότερα φάρμακα, ορισμένοι ασθενείς είναι δυνατόν να εμφανίσουν ανεπιθύμητες ενέργειες. Αυτές περιλαμβάνουν την αύξηση του σωματικού βάρους, στομαχικές διαταραχές, νευρικότητα, διαταραχές του ύπνου, ραγάδες στο δέρμα, αύξηση της αρτηριακής πίεσης, σακχαρώδη διαβήτη. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες εκδηλώνονται σε διαφορετικό βαθμό στους ασθενείς, ενώ ορισμένοι από αυτούς μπορεί να μην τις εμφανίσουν καθόλου.
Εξετάσεις αίματος για την παρακολούθηση της θεραπείας
Απαιτούνται εξετάσεις για την παρακολούθηση του σακχάρου και της αρτηριακής πίεσης. Επίσης πρέπει να γίνεται μέτρηση της οστικής πυκνότητας.
Προηγούμενες ασθένειες, κύηση, γαλουχία
Θα πρέπει να αναφέρετε όσες ασθένειες εμφανίζετε και ιδιαίτερα τις λοιμώξεις. Η θεραπεία με στεροειδή δεν αντενδείκνυται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, επιπλέον και η γαλουχία είναι ασφαλής, ακόμα και με δόσεις 80mg/ημέρα.
Αποφυγή λοιμώξεων
Η αντίσταση του οργανισμού στις λοιμώξεις μπορεί να ελαττωθεί όσο λαμβάνετε πρεδνιζολόνη. Επομένως πρέπει να αποφεύγετε στενή επαφή με όσους εμφανίζουν ιογενείς λοιμώξεις, ειδικά ανεμοβλογιά ή έρπητα ζωστήρα. Αν εμφανίσετε αυτές τις λοιμώξεις πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με τον ιατρό σας. Επίσης θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν από πιθανούς εμβολιασμούς. Μην τρώτε προϊόντα από μη παστεριωμένο γάλα. Το φαγητό πρέπει να ζεσταίνεται καλά και τα λαχανικά να πλένονται με προσοχή.