Τι είναι ο κόγχος;
Το μάτι, οι γύρω μύες, τα νεύρα και ο λιπώδης ιστός βρίσκονται μέσα σε μια οστική κοιλότητα του κρανίου που ονομάζεται οφθαλμικός κόγχος. Επάνω από τον κόγχο βρίσκονται οι μετωπιαίοι κόλποι και ο ανθρώπινος εγκέφαλος και κάτω από τον κόγχο οι γεμάτοι αέρα παραρρίνιοι κόλποι και οι γναθιαίοι κόλποι. Στην μέση εκείνων βρίσκονται οι ηθμοειδείς κυψέλες και ο ρινικός χώρος.
Οι δομές που εισέρχονται στον κόγχο από τον εγκέφαλο το κάνουν μέσω διαφόρων οπών στα οστά που βρίσκονται πίσω από τον οφθαλμό. Γι’ αυτό, οι μαλακοί ιστοί του κόγχου βρίσκονται εντός ενός προστατευμένου, αλλά σχετικά περιορισμένου χώρου και η διόγκωση αυτών των ιστών (για παράδειγμα διόγκωση των μυών στην θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια – νόσο του Graves) μπορεί να οδηγήσει σε πρόπτωση των ματιών (εξόφθαλμος) και σε κάποιες περιπτώσεις σε απώλεια όρασης λόγω συμπίεσης του οπτικού νεύρου στην κορυφή του κόγχου.
Ποιος είναι ο σκοπός της χειρουργικής επέμβασης αποσυμπίεσης κόγχου;
Η αποσυμπίεση του κόγχου, που συνήθως πραγματοποιείται σε ασθενείς με πρόπτωση από θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια (TED: Thyroid Eye Disease), αυξάνει τον διαθέσιμο χώρο για το περιεχόμενο του κόγχου, μειώνοντας έτσι τον βαθμό της πρόπτωσης. Η επέμβαση επιτυγχάνεται με την αφαίρεση μέρους του τοιχώματος ή τοιχωμάτων του κόγχου και σε ορισμένους ασθενείς με την επιπρόσθετη αφαίρεση κάποιου από τον λιπώδη ιστό του κόγχου. Ανάλογα με τον βαθμό πρόπτωσης, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να περιλαμβάνει την αφαίρεση μέρους ενός, δύο ή τριών τοιχωμάτων του κόγχου.
Έτσι, οι κύριοι λόγοι για την αποσυμπίεση του κόγχου είναι:
α. η μείωση της πρόπτωσης και
β. η αποκατάσταση απώλειας όρασης λόγω της αυξημένης ενδοκογχικής πίεσης.
Στην χειρουργική αποκατάσταση σε ασθενείς με μακροχρόνια θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια (TED), πραγματοποιείται αποσυμπίεση για τη μείωση της πρόπτωσης. Αυτό συχνά διορθώνει την μετατόπιση του κάτω βλεφάρου και μέρος της διόγκωσης του άνω βλεφάρου, αν και η διόγκωση του άνω βλεφάρου μπορεί να αυξηθεί και να απαιτεί μεταγενέστερες χειρουργικές ενέργειες.
Η αποσυμπίεση του κόγχου είναι μια πολύ σοβαρή χειρουργική επέμβαση και η επιλογή της θα πρέπει να συμβαίνει μόνο μετά από προσεκτική συζήτηση με τον οφθαλμίατρό σας και μετά από κατανόηση όλων των συσχετιζόμενων κινδύνων.
Δείτε το video:
Πώς ακριβώς πραγματοποιείται η χειρουργική επέμβαση αποσυμπίεσης κόγχου;
Μετά και από κατάλληλη αξιολόγηση από αναισθησιολόγο, η χειρουργική επέμβαση αποσυμπίεσης κόγχου πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία με παραμονή μίας νύχτας στην κλινική. Ανάλογα με τον αριθμό των τοιχωμάτων, η επέμβαση μπορεί να έχει διάρκεια έως και 2 ώρες. Αντιβιοτικά από το στόμα, μια σταδιακά μειούμενη αγωγή με στεροειδή και οφθαλμική αλοιφή χορηγούνται μετά την επέμβαση. Μετά από 2 εβδομάδες προγραμματίζεται ένα ραντεβού παρακολούθησης για μετεγχειρητικό έλεγχο.
Ποιες προεγχειρητικές προφυλάξεις απαιτούνται;
Δεν πρέπει να λαμβάνονται: ασπιρίνη, φάρμακα τύπου ασπιρίνης ή αντιφλεγμονώδη φάρμακα για κάποιες ημέρες πριν από τη χειρουργική επέμβαση αποσυμπίεσης του κόγχου. Για ασθενείς στους οποίους χορηγείται βαρφαρίνη, πρέπει να διακόπτεται για 3 – 4 ημέρες πριν από τη χειρουργική επέμβαση με συναίνεση του γενικού ιατρού ή του καρδιολόγου, έτσι ώστε το INR (International Normalized Ratio: Διεθνής Χρόνος Εξομάλυνσης) να είναι μικρότερο από 1,5.
Ποια είναι η μετεγχειρητική θεραπεία και ποιες προφυλάξεις πρέπει να ληφθούν;
Συστήνεται ειδική μετεγχειρητική αγωγή, η οποία περιλαμβάνει μια βραχεία πορεία χορήγησης στεροειδών δισκίων από το στόμα, αντιβιοτικά, καθώς και αντιβιοτικές οφθαλμικές σταγόνες. Ο ύπνος με ένα επιπλέον μαξιλάρι τη νύχτα βοηθά στη μείωση – ανακούφιση οποιουδήποτε μετεγχειρητικού πρηξίματος ή μώλωπα με αποκατάσταση μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Με αποσυμπίεση 2 και 3 τοιχωμάτων μπορεί να επηρεαστεί προσωρινά η αποστράγγιση των κόλπων αέρα γύρω από το μάτι. Για 3 εβδομάδες θα χρειαστεί να αποφύγετε καταδύσεις, πτήσεις με αεροπλάνο και να φυσάτε τη μύτη σας. Ωστόσο, σπάνια τα συμπτώματα των κόλπων μπορεί να επιμείνουν μετά τη χειρουργική επέμβαση, γεγονός που μπορεί να απαιτεί ιατρική θεραπεία ή χειρουργική επέμβαση.
Η οδήγηση θα πρέπει να αποφεύγεται εάν παρουσιαστεί επιδεινούμενη διπλή όραση (διπλωπία). Αυτό είναι κάτι ασυνήθιστο στην πλευρική αποσυμπίεση τοιχώματος και συχνότερο στην αποσυμπίεση 2 και 3 τοιχωμάτων κόγχου.
Τα μετεγχειρητικά ραντεβού προγραμματίζονται για 2 εβδομάδες μετά τη χειρουργική επέμβαση, όταν αφαιρούνται τα ράμματα κι έπειτα 6 εβδομάδες αργότερα.