Ηλεκτροφυσιολογική Μελέτη
Στο εργαστήριο ηλεκτροφυσιολογίας της όρασης μπορούν να πραγματοποιηθούν τα ακόλουθα tests:
- ηλεκτροαμφιβληστροειδογράφημα προκαλούμενο από διάχυτο φως (flash full field ERG)
- ηλεκτροαμφιβληστροειδογράφημα προκαλούμενο από οπτικό ερέθισμα (pattern ERG)
- οπτικά προκλητά δυναμικά (VEP) προκαλούμενα είτε από διάχυτο φως (flash VEP), είτε από οπτικό ερέθισμα (pattern VEP)
- ηλεκτροοφθαλμογράφημα (EOG)
- πολυεστιακό ηλεκτροαμφιβληστροειδογράφημα (multifocal ERG)
Αυτά τα τεστ, ως μέρος της οφθαλμολογικής εξέτασης, παρέχουν αντικειμενικές πληροφορίες για τη διάγνωση, την πρόγνωση και τη θεραπεία των διαταραχών της όρασης.
Συχνές Ερωτήσεις
Τι είναι τα test της ηλεκτροφυσιολογίας της όρασης;
Πρόκειται για μια σειρά από καταγραφές, μέσα από τις οποίες αποτυπώνονται τα ηλεκτρικά σήματα που παράγονται μέσα στο σύστημα της όρασης, ως απάντηση σε ένα οπτικό ερέθισμα. Όπως με το ηλεκτροκαρδιογράφημα γίνεται μια καταγραφή της καρδιακής λειτουργίας με τη βοήθεια ανώδυνων ηλεκτροδίων, στα tests της ηλεκτροφυσιολογίας της όρασης καταγράφουμε τη λειτουργία του αμφιβληστροειδή (το αισθητήριο της όρασης), και της οπτικής οδού (το κανάλι που συνδέει τον οφθαλμό με το κέντρο της όρασης στον εγκέφαλο). Αυτό που κάνει τη διαφορά, είναι ότι στο ηλεκτροκαρδιογράφημα τα ηλεκτρικά σήματα παράγονται αυτόματα, ενώ στα ηλεκτροδιαγνωστικά tests δημιουργούνται τεχνητά, μέσα από ένα οπτικό ερέθισμα (π.χ. ένα φωτάκι στο σκοτάδι). Συνήθως στις οφθαλμικές παθήσεις το σύστημα της όρασης αντιδρά διαφορετικά σε ένα ερέθισμα σε σχέση με το φυσιολογικό και αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να εξάγουμε συμπεράσματα για μια διαταραχή της οπτικής λειτουργίας.
Τι πληροφορίες μπορούμε να πάρουμε από τα tests της ηλεκτροφυσιολογίας της όρασης;
Τα tests αυτά θεωρούνται ως ο μόνος αντικειμενικός τρόπος για να προσδιορίσουμε τη λειτουργία του αμφιβληστροειδή και της οπτικής οδού. Καταγράφονται ηλεκτρικά σήματα, όπως αυτά παράγονται μέσα από διαφορετικά οπτικά ερεθίσματα, σε διαφορετικά κύτταρα και δομές της οπτικής οδού. Σε ένα σύστημα της όρασης που φέρει κάποια διαταραχή, τα ηλεκτρικά σήματα μπορεί να είναι μικρότερα σε μέγεθος ή και να καθυστερούν σε σχέση με το φυσιολογικό.
Ποια είναι η διαδικασία που αφορά αυτά τα τεστ; Μπορεί να προκαλούν πόνο;
Όπως και στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, τοποθετούμε ηλεκτρόδια στο δέρμα γύρω από τους οφθαλμούς. Τα ηλεκτρόδια αυτά είναι σαν μικρές κεραίες που έχουν την ικανότητα να ανιχνεύουν μηδαμινά ηλεκτρικά σήματα. Είναι αυτοκόλλητα και δεν προκαλούν πόνο. Στο ERG test θα χρειαστεί επιπλέον να γίνει μυδρίαση (διαστολή της κόρης) με κολλύρια, και να τοποθετήσουμε ένα ηλεκτρόδιο σε επαφή με τον κερατοειδή (την πρόσθια επιφάνεια του οφθαλμού). Κατά τη διάρκεια αυτών των tests χρησιμοποιούμε ποικίλα οπτικά ερεθίσματα (π.χ. φωτάκια, εικόνες) και καταγράφουμε με τη βοήθεια ειδικών προγραμμάτων στον υπολογιστή τον τρόπο που το σύστημα της όρασης ανταποκρίνεται.
Πόση διάρκεια έχουν;
Η διάρκεια για το κάθε test ποικίλει, αλλά συνήθως απαιτούνται περίπου 45-60 λεπτά.
Ποια τεστ μπορουν να πραγματοποιηθούν στο εργαστήριο Ήλεκτροφυσιολογίας της όρασης του Ινστιτούτου Ophthalmica;
- VEP: Visual Evoked Potentials (προκλητά δυναμικά ινιακού φλοιού, οπτικά προκλητά δυναμικά)
- PERG: Pattern ElectroRetinoGram (ηλεκτροαμφιβληστροειδογράφημα με οπτικό ερέθισμα εναλλασσόμενης σκακιέρας)
- ffERG: full field Electroretinogram (ηλεκτροαμφιβληστροειδογράφημα, ΗΑΓ)
- EOG: Electrooculogram (ηλεκτροοφθαλμογράφημα)
- mfERG: Multifocal ERG (πολυεστιακό ΗΑΓ)
Τα τεστ γίνονται με βάση τις προδιαγραφές της Διεθνούς Εταιρείας Ηλεκτροφυσιολογίας της όρασης ISCEV (International Society for Clinical Electrophysiology of Vision: www.iscev.org).
Τι χρειάζεται να κάνω ώστε να προετοιμαστώ γι’ αυτά τα tests;
- να έχετε μαζί σας όλες τις σχετικές πληροφορίες από παλαιότερες εξετάσεις στον οφθαλμίατρο (όραση, οπτικά πεδία, φλουοροαγγειογραφίες κλπ)
- να έχετε μαζί τα γυαλιά της όρασης
- εάν πρόκειται να έρθετε με αυτοκίνητο, θα χρειαστεί να έχετε μαζί σας κάποιον που θα οδηγήσει μετά την εξέταση
- να έχετε μαζί σας γυαλιά ηλίου
- θα πρέπει να είναι καθαρό το δέρμα γύρω από τον οφθαλμό. Αποφύγετε τη χρήση make-up. Εάν έχετε προγραμματίσει το test προκλητών δυναμικών, καλό θα ήταν να έχετε λουστεί νωρίτερα
Ενδείξεις για Ηλεκτροφυσιολογία
Ενδείξεις για ηλεκτροφυσιολογική μελέτη:
- δυστροφίες αμφιβληστροειδή (μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, τμηματική, περιφλεβική, ετερόπλευρη χρωστική αμφιβληστροειδοπήθεια, φορείς x-linked μελαγχρωστικής αμφιβληστροειδοπάθειας, σύνδρομα και μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια όπως σύνδρομο usher)
- συγγενής αμαύρωση του leber
- όψιμης εμφάνισης δυστροφία αμφιβληστροειδή
- χοριοειδεριμία, φορείς x-linked
- σύνδρομο ενισχυμένων s κωνίων
- δυστροφίες κωνίων
- σύνδρομα κηλίδων του αμφιβληστροειδή
- νόσος stargardt για ταξινόμηση και πρόγνωση
- αχρωματοψία
- συγγενής μη προοδευτικη νυκταλωπία
- νόσος best και autosomal recessive bestrophinopathy
- adult viteliform macula dystrophy
- αυτοάνοσες αμφιβληστροειδοπάθειες, σχετιζόμενη με καρκίνο αμφιβληστροειδοπάθεια, σχετιζόμενη με μελάνωμα αμφιβληστροειδοπάθεια
- ραγοειδίτιδες με συμμετοχή του αμφιβληστροειδή
- AZOOR, AMNR, EBSS
- τοξικότητα φαρμάκων όπως isotretinoin, hydroxychloroquine, rifabicyn, desferioxamine
- εκτίμηση ασθενούς με μη διαυγή διαθλαστικά μέσα (καταρράκτη, θόλωση κερατοειδή)
- ανεξήγητη απώλεια όρασης
- ανεξήγητα συμπτώματα όπως σκοτώματα και λάμψεις που δεν εξηγούνται με την κλινική εξέταση
- νόσος θυρεοειδούς με ανεξήγητη απώλεια όρασης
- πολλαπλή σκλήρυνση
Ηλεκτροφυσιολογία της Όρασης στα Παιδιά
Η Παιδιατρική Ηλεκτροφυσιολογία της Όρασης είναι ένα ξεχωριστό και ιδιαίτερο κεφάλαιο μιας και αφορά τα παιδιά. Στην πραγματικότητα είναι ιδιαίτερα πολύτιμη, αφού μας παρέχει πολύ χρήσιμες πληροφορίες για το οπτικό σύστημα ενός παιδιού τις οποίες δεν θα μπορούσαμε να έχουμε καταγεγραμμένες με κανένα άλλο τρόπο.
Η Παιδιατρική Ηλεκτροφυσιολογία της Όρασης μας επιτρέπει να διαγιγνώσκουμε παθήσεις και οφθαλμικές καταστάσεις με παρόμοια κλινική συμπτωματολογία (ή και χωρίς παθολογική κλινική εικόνα) και να καταγράφουμε τη σοβαρότητα τους, καθώς και την κλινική τους εξέλιξη.
Μας επιτρέπει επίσης να παρακολουθούμε την εξέλιξη του οπτικού συστήματος παιδιών που δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσουν ολοκληρωμένα και σε συνδυασμό με την παιδοφθαλμολογική εξέταση να έχουμε μια πλήρη – ξεκάθαρη εικόνα της οπτικής λειτουργίας του παιδιού.
Οι βασικές ενδείξεις για μια Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη στα παιδιά είναι οι εξής:
- Κλινικό ερώτημα για την οπτική λειτουργία του παιδιού είτε σε επίπεδο οφθαλμού, είτε οπτικής οδού
- Nυσταγμός
- Σοβαρό διαθλαστικό σφάλμα
- Νευροαισθητήρια βαρηκοΐα για αποκλεισμό συνδρόμου Usher
- Αμβλυωπία που δεν ανταποκρίνεται στην κάλυψη του οφθαλμού
Στο τμήμα Παιδιατρικής Ηλεκτροφυσιολογίας της Όρασης του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας & Μικροχειρουργικής Ophthalmica πραγματοποιούνται όλα τα τεστ παιδιατρικής Ηλεκτροφυσιολογίας (Ηλεκτροαμφιβληστροειδογράφημα και Προκλητά δυναμικά ινιακού λοβού) με βάση τα πρωτόκολλα που ορίζει η Διεθνής Εταιρία Ηλεκτροφυσιολογίας της Όρασης (ISCEV), αλλά και επιπλέον ειδικά διαμορφωμένα και εξατομικευμένα τεστ στις ανάγκες του κάθε παιδιού.
Τα τεστ πραγματοποιούνται και ερμηνεύονται πάντα από την εξειδικευμένη στο αντικείμενο ιατρό σε συνδυασμό με την λοιπή κλινική εξέταση του παιδιού.
Πατήστε εδώ για να κατεβάστε το ενημερωτικό μας έντυπο για το Τμήμα αντιμετώπισης κληρονομούμενων νοσημάτων του αμφιβληστροειδή και την ηλεκτροφυσιολογία της όρασης